“Söhbət ağrılı güzəştlərdən, ilk növbədə Zəngəzur dəhlizi adlanan yerdən gedir. Yəni ermənilərə deyirlər: daha çox torpaq verin, sizə sülh verək”.
KONKRET.az xəbər verir ki, bu sözləri Ermənistanın keçmiş baş naziri, “Azatutyun” Partiyasının sədri Qrant Baqratyan jurnalistlərlə söhbətində vurğulayıb.
Onun sözlərinə görə, “Zəngəzur dəhlizi orta dəhliz adlanır ki, bu da Azərbaycanı Türkiyə ilə birləşdirməyə və Turan dünyasını yaratmağa imkan verəcək. Bizə deyirlər ki, Turan dünyasının bir hissəsi olaq və onun dövlət sistemlərinin qaydalarını qəbul edək. Bu, pantürkist plandır”.
O, İranın yeni prezidentinin azərbaycanlı deyil, iranlı olduğunu önə çəkib: “Bu tezislər də Qərbindir və Ermənistanda bəziləri bunu başa düşməyərək təkrarlayır. İnsanlarımızın beyni yuyulur. Biz İranı təhqir edirik ki, onların prezidenti azərbaycanlıdır, bu belə deyil”.
Erməni siyasətçi öz xislətinə uyğun olaraq başqa mətləblərə də toxunub: “Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayanda türk dünyasının bir çox dövlətləri Rusiya vasitəsilə Avropaya mal ixrac etməkdən məhrum idi. Ona görə də yeni yollar tapmağa çalışdılar. Zəngəzur dəhlizi yalnız quru malların daşınması üçün nəzərdə tutulmayıb. Gürcüstanda dəhliz var. Oradan neft və qaz kəməri keçir. Həmin dəmir yolu 20% yüklənib. Bunlar çinlilər tərəfindən icad edilməmiş Orta Dəhliz termini yaratdılar. Bu, avropalılar və amerikalılar tərəfindən də bəyənildi. Amma qeyd edək ki, Gürcüstan və Azərbaycan ərazisindən keçən yollar dəhliz deyil, yoldur. Bu, Ermənistana psixoloji təzyiqdir. Əminəm ki, “Orta dəhliz” termini Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən icad edilib və təşviq edilib. Orta dəhliz yoxdur. Bu terminologiya yalnız rusları buradan çıxarmaq üçündür. Orta dəhliz pantürkizmdir: Ermənistanı Rusiyadan kəsib İrana qarşı yönəltmək”.
Politoloq bir qədər də qabağa gedərək sərsəmləyib: “Azərbaycan Çinlə strateji tərəfdaş ola bilməz. Azərbaycan türk dövlətidir, çinlilərin uyğur problemi var. Amma Ermənistan hakimiyyətinin xəyanətkar, axmaq siyasəti sayəsində Çin öz 20 milyon ton yükünü bu yolla daşımaq məsələsini həll edir.
Xatırladaq ki, 1759-cu ildən Çinin şimal-qərbində türkdillilər (uyğurlar, qazaxlar, qırğızlar) və monqollar yaşayırlar. Son 100 il ərzində uyğurlar ən azı otuz dəfə Çinə qarşı üsyan ediblər. Yerli separatçı qüvvələr xüsusilə Türkiyə tərəfindən dəstəklənir. 1992-ci ildə İstanbulda yaradılan “Dünya Uyğur Konqresi” təşkilatı uyğurların hüquqlarının müdafiəsi ilə məşğul olur. ABŞ, İsrail, Qazaxıstan, Azərbaycan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Pakistan da Çində yaşayan türkləri müdafiə edir. Çin 2019-cu ildə Sincan-Uyğur Muxtar Bölgəsində insan hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı olan uyğur qanun layihəsinin Nümayəndələr Palatasında qəbul edilməsindən ABŞ-a şikayət edib. Sənəddə Sincan-Uyğur Muxtar Bölgəsində insan hüquqlarını pozan Çin rəsmilərinə qarşı sanksiyalar nəzərdə tutulurdu. Türkiyə-Çin münasibətlərində də uyğur məsələsi birinci dərəcəli və həlledici əhəmiyyətə malikdir.
Zəngəzur dəhlizinin işə düşməsindən Ermənistan heç nə qazanmayacaq. Ermənistan təcrid olunacaq. Sünik sakinlərinin bir hissəsi döyüşəcək, digər hissəsi tez bir zamanda Azərbaycan vətəndaşlığını alacaq, Azərbaycan isə 160 min qaçqını orada məskunlaşdıracaq və biz Zəngəzuru itirəcəyik.
Xatırladaq ki, Azərbaycanın Qərbi Azərbaycan İcması ötən il Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Şarl Mişele məktub göndərərək azərbaycanlıların Ermənistana təhlükəsiz qayıtmasına dəstək verilməsini xahiş edib. Əvvəllər dövlət səviyyəsində Bakı “Qərbi Azərbaycan” və “Qərbi Zəngəzur” tezislərini dövriyyəyə buraxaraq onlardan 300 mindən çox azərbaycanlının Ermənistan və İrəvan rayonlarına qayıtmasını və köçürülməsini təmin etməyi tələb edirdi.
Bir vaxtlar mən baş nazir kimi Türkiyənin baş naziri Məsud Yılmazın görüşünə getdim və Levon Ter-Petrosyanın Türkiyə prezidenti Dəmirələ məktubunu götürdüm, o, dərhal onu oxudu və dedi ki, Marqara sərhədinin açılması məsələsi həll olunmalıdır. Türkiyənin baş naziri Yılmaz sərhədin açılması işinə başladı, lakin azərbaycanlılar etiraza qalxdı və sonda məsələ bağlandı. Məsud Yılmaz işdən uzaqlaşdırıldı. Məsut Yılmaz ana tərəfdən erməni olduğunu heç vaxt gizlətməyib. İndi Ermənistan-Türkiyə sərhədinin açılması və ya bağlanmasından söhbət gedə bilməz. Türkiyə 1993-cü ildə Ermənistan-Türkiyə sərhədini bağlayıb.
Ermənistan-Türkiyə sərhədi açılsa, kənd təsərrüfatımıza böyük zərbə dəyəcək, sərhədin açılması Ermənistan-Türkiyə ticarətinə də böyük üstünlüklər gətirməyəcək. Təbii ki, sərhədlərin açılması bizim malların Avropaya daşınması logistikasını dəyişəcək. Bu bir üstünlükdür. Türklər Ermənistanı Batuma çevirməyəcəklər, çünki onlar Batumu iqtisadi cəhətdən fəth ediblər, Ermənistanda isə Nikolun sayəsində buna heç ehtiyac da ehtiyac yoxdur”.
Natiq Səlim,
KONKRET.az