Dünyada 50 yaşdan kiçik insanlarda bağırsaq xərçəngi diaqnozu artır.
KONKRET.az xəbər verir ki, “Lancet Oncology”də dərc olunan araşdırmaya görə, bağırsaq xərçəngi nisbətlərinin ən sürətlə artdığı ölkələr arasında Yeni Zelandiya və Çili var.
Tədqiqat Avropa və Şimali Amerikadan Asiya və Okeaniyaya qədər bir çox bölgədə gənc yetkinlərdə erkən başlanğıc bağırsaq xərçənginin artdığını ortaya qoyur.
Bu artım araşdırılan 50 ölkədən 27-də müşahidə edilib. Ən yüksək illik artım nisbətləri Yeni Zelandiya (4 faiz), Çili (4 faiz), Puerto Riko (3,8 faiz) və İngiltərədə (3,6 faiz) müşahidə olunub.
Səbəblər və təsirlər
Mütəxəssislər bu artımın səbəblərinin hələ də tam aydınlaşdırılmadığını, lakin qeyri-sağlam qidalanma, fiziki hərəkətsizlik və piylənmə kimi faktorların mühüm rol oynaya biləcəyini bildirirlər.
Amerika Xərçəng Cəmiyyətinin elmi işçisi Hyuna Sung bildirib ki, “Bu artım ilk növbədə yüksək gəlirli Qərb ölkələrində müşahidə edilib, lakin indi müxtəlif iqtisadi və coğrafi regionlarda da mövcuddur”.
Maarifləndirmə və qarşısının alınması strategiyaları vacibdir
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, xərçənglə mübarizə üçün yeni üsullar inkişaf etdirilməlidir. Pəhriz vərdişləri, fiziki hərəkətsizlik və artıq çəki ilə əlaqəli xərçənglərin qarşısını almaq və nəzarət etmək üçün innovativ vasitələrə ehtiyac var.
Həmçinin qeyd edilir ki, gənc fərdlər xəstəliyin əlamətlərinə daha çox bələd olmalıdırlar. Bu simptomlara rektal qanaxma, qarın ağrısı, bağırsaq vərdişlərində dəyişiklik və səbəbsiz kilo itkisi daxildir.
Böyük Britaniyanın Xərçəng Araşdırmaları Baş Direktoru Mişel Mitxell qeyd edib ki, gənclərdə bağırsaq xərçəngi nisbətləri hələ də aşağıdır, lakin artan tendensiyanın səbəblərini ciddi araşdırmaq lazımdır.
Qeyd edək ki, tədqiqat məlumatları yalnız 2017-ci ilə qədər olan dövrü əhatə edir və bütün əhalini təmsil etməyə də bilər.
Bu tipli məlumatlar ehtiyatla şərh edilməlidir.
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, gənc fərdlərin məlumatlılığını artırmaqla diaqnozun qoyulmasında gecikmələrin qarşısını almaq və xəstəlikdən qaynaqlanan ölüm nisbətlərini azaltmaq mümkün ola bilər.
Rəsmiyyə Şərifova,
KONKRET.az