İnfarkt həm dünyada, həm də Azərbaycanda vaxtsız ölümlərin aparıcı səbəblərindən biri olaraq qalır. Mütəxəssislər isə bir daha xatırladır: ürək sağlamlığını qorumağın açarı balanslı qidalanma, müntəzəm fiziki aktivlik, təmiz havada vaxt keçirmək və vaxtaşırı kardioloq müayinəsindən keçməkdir.
Bəs infarkt baş vermədən əvvəl ürək hansı siqnalları verir? Ağrı necə hiss olunur və hansı fərqli əlamətlər diqqətə alınmalıdır?
Ən tipik xəbərdarlıq: sinədə qəfil və kəskin ağrı
KONKRET.az milli.az-a istinadən xəbər verir ki, həkimlərin fikrincə, infarktın ən səciyyəvi əlaməti – qəfil başlayan və olduqca şiddətli sinə ağrısıdır. Bu ağrı bəzən yanma, bəzən də gərilmə və içəridən sıxılma hissi ilə müşayiət olunur.
Ağrı təkcə sinə ilə məhdudlaşmır – sol çiyin, boyun, kürək və qol boyunca yayıla bilər. Bu, ürək əzələsinin oksigen çatışmazlığına məruz qalmasının birbaşa nəticəsidir.
Dərin, yandırıcı və dəyişməyən ağrı
İnfarkt ağrısı səthi deyil – dərinlikdə hiss olunur və adətən yanma və sıxılma hissi ilə birgə müşahidə edilir. Ən önəmli xüsusiyyətlərdən biri də odur ki, bədən mövqeyi dəyişsə belə, ağrının intensivliyi dəyişmir, nə azalır, nə də yüngülləşir.
Ağrısız infarkt mümkündürmü?
Bəli, mümkündür. Xüsusilə şəkərli diabetin ağır forması olan şəxslərdə infarkt ağrısız keçə bilər. Bu hallarda aşağıdakı əlamətlərə diqqət yetirilməlidir:
Ani və səbəbsiz zəiflik,
Qan təzyiqinin qəfil enməsi,
Ürək ritmində pozuntular,
Soyuq və yapışqan tərləmə.
İnfarktdan şübhələndikdə nə etməli?
Həkimlərin tövsiyəsi belədir:
Dərhal uzanmaq və bədəni yatay vəziyyətə gətirmək,
Dil altına bir tablet nitroqliserin qoymaq,
Əgər bu mümkün deyilsə, bir aspirin çeynəmək,
Və dərhal təcili tibbi yardım çağırmaq.
Diaqnoz və erkən müdaxilənin əhəmiyyəti
İnfarktın təsdiqlənməsi üçün EKQ (elektrokardioqramma) və qan analizləri (ürək markerləri) aparılır. Əgər koronar angioqrafiya erkən mərhələdə həyata keçirilərsə və tıxanmış damara stent qoyularsa, ürəyin ciddi zədələnməsinin qarşısını almaq mümkündür.
Qadınlarda infarkt riski nə vaxt artır?
Həkimlər bildirirlər ki, infarkt qadınlarda kişilərə nisbətən daha az müşahidə olunur – bunun əsas səbəbi qadın hormonlarının qoruyucu təsiridir. Lakin menopauzadan sonra bu təbii müdafiə zəifləyir və ürək-damar xəstəlikləri riski əhəmiyyətli dərəcədə artır.
Unutmayın:
İnfarkt birdən baş verə bilər, lakin çox zaman bədən əvvəlcədən xəbərdarlıq edir. Bu siqnallara laqeyd yanaşmayın – həyat tərzinizi dəyişin, həkim nəzarətini unutmayın və ürəyinizi qoruyun.