“Ermənistan nə birinci Qarabağ müharibəsi zamanı, nə də 2016-cı ilin aprelindəki 4 günlük müharibə zamanı heç vaxt hərbi yardım üçün KTMT-yə müraciət etməyib. Ermənistan yeganə KTMT üzvü olub ki, onun NATO ilə fərdi fəaliyyət planı olub və Əfqanıstanın Kosovo şəhərində NATO-nun komandanlığı altında beynəlxalq sülhməramlı missiyalarda iştirak edib. Ermənistan prezidenti sonuncu dəfə 2016-cı ildə Varşavada NATO sammitlərində iştirak edib”.
KONKRET.az xəbər verir ki, bu sözləri Ermənistanın Polşadakı keçmiş səfiri Edqar Qazaryan bildirib.
O, Ermənistanın KTMT-dən çıxmaq istəyini aşağıda göstərdiyi tarixi faktlarla sübut etməyə çalışıb. Həmin faktları diplomatın dili ilə təqdim edirik:
“2019-cu ildə KTMT-nin baş katibi Yuri Xaçaturovun İrəvanda həbs edilməsi bu təşkilatla İrəvan arasındakı münasibətlərə mənfi təsir göstərib. Ümumiyyətlə, məlum olub ki, Xaçaturov həbs edilərkən KTMT üzvlərinə bu barədə qabaqcadan heç bir məlumat verilməyib. Bax, Paşinyan hakimiyyətinin KTMT-yə münasibəti belə idi.
Ermənistan tarixdə ilk dəfə olaraq yeni baş katibin seçilməsi zamanı veto hüququndan istifadə edilib. Əlifba sırası ilə növbəti ölkənin nümayəndəsinin baş katib seçilməsi ilə bağlı əvvəllər əldə edilmiş razılaşma pozulub.
2020-ci il 44 günlük müharibə zamanı Ermənistan tarixində ilk dəfə olaraq Ermənistan hərbi vəziyyət elan etsə də, KTMT-yə, eləcə də Rusiyaya rəsmi müraciət etməyib.
Ermənistan ilk dəfə 2022-ci ildə KTMT-yə müraciət edib – o da məsləhət almaq üçün. Üstəlik, o zaman Ermənistanda hərbi vəziyyət elan olunmamışdı. Belə olan halda bir sual ortaya çıxır: Rəsmi İrəvan hansı funksional yardım almaq üçün KTMT-yə müraciət edib? Yoxsa bu, təxribat üçün avantürist bir addım idimi?
Ermənistan 2021-ci ildə də ilk dəfə olaraq KTMT-yə hərbi dəstək üçün deyil, məsləhət üçün müraciət edib. Qeyd edək ki, 2022-ci ildən Ermənistan KTMT-yə sədrlik edib. 2022-ci il yanvarın 5-də Qazaxıstan prezidenti Kasım-Jomart Tokayev yardım üçün KTMT-yə müraciət edib.
2022-ci il yanvarın 5-dən 6-na keçən gecə Ermənistanın Baş naziri postunu tutan KTMT Təhlükəsizlik Şurasının sədri Nikol Paşinyan təşkilatın Qazaxıstana kollektiv sülhməramlı qüvvələr göndərdiyini açıqlayıb. Missiya yanvarın 13-də başa çatıb.
2022-ci il sentyabrın 13-də Ermənistan tarixdə ilk dəfə olaraq KTMT-yə, BMT Təhlükəsizlik Şurasına və Rusiya Federasiyasına hərbi yardım üçün müraciət edib.
2022-ci ildə KTMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının iclasının sentyabrın 13-də verdiyi qərara əsasən, baş katib Stanislav Zas və Birləşmiş Qərargah rəisi general-polkovnik Anatoli Sidorovun rəhbərlik etdiyi KTMT missiyası Ermənistana göndərilib.
Anatoli Sidorov sentyabrın 15-də Ermənistana gəlib.
KTMT-nin baş katibi Stanislav Zas sentyabrın sentyabrın 21-dək Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla görüşə bilməyib. Daha doğrusu Paşinyan yüksək rütbəli nümayəndə heyətini qəbul etməkdən imtina edib.
2022-ci il sentyabrın 21-də Nikol Paşinyan Nyu-Yorka yola düşüb. BMT Baş Assambleyasının sessiyasında iştirak edib və Azərbaycanın Ermənistan ərazilərinə, o cümlədən paytaxta iddialarından danışıb.
BMT Baş Assambleyasında iştirak etmək üçün Nyu-Yorka səfər edən Paşinyanın NATO-nun baş katibi Stoltenberqlə də görüşüb. Paşinyan həmin günlərdə Nyu-Yorkda olan Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovla isə görüşməyib.
2022-ci il oktyabrın 28-də Nikol Paşinyanın sədrliyi ilə KTMT Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının onlayn sessiyası keçirilib. Ermənistanın etirazı ilə qəbul olunmayan KTMT-nin Ermənistana veriləcək yardım təklifləri müzakirə olunub. Məsələnin müzakirəsinin növbəti sessiyaya keçirilməsi qərara alınıb.
2022-ci il noyabrın 23-də İrəvanda KTMT Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının növbəti sessiyası keçirilib və bu iclasda Ermənistana əvvəlcədən razılaşdırılmış KTMT yardım paketi İrəvan imtina etdiyi üçün qəbul edilməyib (diplomatik, müşahidə missiyası, hərbi-texniki təminat).
Əslində, Ermənistana yardımın əleyhinə səs verən yeganə KTMT üzvü ölkə Ermənistanın özü olub. Paşinyan özü yardım üçün KTMT-yə müraciət edir və özü də bunun əleyhinə səs verir, sonra deyir ki, KTMT kömək etməyib.
Əgər o, cahildirsə, bu o demək deyil ki, başqa insanlar, ölkə və təşkilat rəhbərləri avtomatik olaraq nadan olurlar.
Problem Rusiyanın Ermənistandakı hərbi mövcudluğuna son qoyulmasıdır. Hazırda Ermənistanda 3 stasionar, müxtəlif hərbi mövcudluq var: 102-ci hərbi baza, sülhməramlı missiya və Sünikdə, “Erebuni” və “Zvartnots” hava limanlarında yerləşən sərhəd mühafizə qüvvələri.
Paşinyan 9 noyabr sənədinin 9-cu bəndini yerinə yetirmir, çünki o, yollara nəzarəti Rusiyaya deyil, Aİ-nin mülki müşahidə missiyasına vermək istəyir. Yeri gəlmişkən, NATO-nun mühüm üzvü olan Türkiyə bu bölgənin kuratorudur.
Kanada AB-nin üzvü olmadığı halda, NATO-nun üzvü kimi 2 müşahidəçi ilə Aİ müşahidə missiyasında iştirak edir.
Aİ-nin yeni müşahidə missiyası ilə bağlı müqavilə Konstitusiya Məhkəməsinə aparılıb. Məhkəmə fevralın 16-da prosesə başlayıb və 4 gün ərzində qərar qəbul edib. Bu, ölkə tarixində rekord göstəricidir, əminəm ki, təkrarlanmayacaq. Bu, məhkəmənin siyasi quruma çevrildiyini göstərir. Nikol Paşinyan MK-ya göndərilən sənədləri heç vaxt imzalamayıb. Yalnız istənilən vaxt ləğv edilə bilən elektron imza qoyur.
Aİ-nin mülki müşahidəçiləri gəlir vergisi və ƏDV-dən azaddırlar, dövlət onların sərbəst hərəkətinə zəmanət verir, onların idxal etdiyi mallar gömrük nəzarətindən keçmir, missiya diplomatik nümayəndəlik statusuna malikdir.
Nikol Paşinyan bu müqaviləni məhkəməyə gətirib ki, dövlətin öhdəliyinə çevrilsin, ondan sonra dövlət heç nə edə bilməsin. Bu o deməkdir ki, Aİ-nin mülki müşahidə missiyası parlament tərəfindən ratifikasiya olunarsa, ömürlük Ermənistanda qala bilər. Bir daha bildirirəm, onların sayını Türkiyə xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları artıra bilərlər.
Bu kiçik torpaqda Nikol Paşinyan bir-biri ilə qlobal münaqişəsi olan bütün ölkələrin problemlərini daha da dərinləşdirir. Onu istəyi Ermənistan dövlətini birdəfəlik ləğv etməkdir”.
Natiq Səlim,
KONKRET.az