Dünən, iyulun 13-də Suriyanın cənubundakı Suveyda şəhərində bədəvi qəbilələri ilə druz milisləri arasında baş verən qarşıdurma nəticəsində 50 nəfər həlak olub. Daha yüz nəfər müxtəlif dərəcəli xəsarətlər alıb.
KONKRET.az bildirir ki, münaqişə artıq “Suriyadakı ən ölümcül dinlərarası epidemiya” adlandırılır.
Vətəndaş müharibəsinin əks-sədası dəhşətli vəziyyət yaradıb. Hökumət dəyişdi, lakin bütün ölkə üzərində nəzarəti bərqərar etmək üçün kifayət qədər güc yoxdur. Nəticədə bütün köhnə dinlərarası incikliklər, qarşılıqlı iddialar vəziyyəti daha da acınacaqlı edir. Bu, vətəndaş müharibəsi yaşayan bütün ölkələrdə baş verir və Suriya da dini və etnik azlıqların müxtəlifliyi ilə istisna deyil.
Xüsusən də kimsə ölkəni daxildən partlatmaq istəyəndədir. Druz milisləri arasında silahlı toqquşmaların baş verdiyi bu ilin aprel və may hadisələri hələ də unudulmayıb, lakin sonra hər şey nisbətən yaxşı başa çatdı, hakimiyyət və druz liderləri daha sonra gərginliyin qarşısını almaq və icma nümayəndələrini yeni hökumətə və hakimiyyətə inteqrasiya etmək üçün müqavilələr imzaladılar.
Ancaq bu, yalnız müvəqqəti sakitlik idi. İyulun əvvəlində Suriya sosial şəbəkələrində druz şeyxlərindən birinə aid edilən səs yazısı yayılıb. Orada Məhəmməd peyğəmbərin ünvanına təhqirlər yer alıb. Daha sonra Suriya təhlükəsizlik xidmətləri bu yazının uydurma olduğunu bildirib. Druzlarla yerli sünnilər arasında Dəməşq ətrafında genişmiqyaslı toqquşmaların qarşısı alınsa da, bu təxribatın hələ də qanla nəticələnəcəyi məlum oldu.
Ərazi isə Suriyada Cəbəl əl-Duruz bölgəsi adlanan “Dürzi dağları”nın ürəyi olan Süveyda idi, burada əhalinin 90%-ni druzlar təşkil edir. Üstəlik, münaqişənin səbəbi kifayət qədər qaranlıqdır.
Druzlar müasir Suriya əhalisinin təxminən 3%-ni təşkil edir. Onların əla motivasiyaya malik yaxşı silahlanmış milisləri var və İsrail və Livandakı həmvətənləri ilə sıx əlaqələri mövcuddur.
Bir sözlə, burada problemlər “əş-Şaraa hökumətinin druzlarla bağlı gizli planları”nın sui-qəsd nəzəriyyələrində deyil, Suriyanın vətəndaş müharibəsindən sonra düşdüyü xaosda və əhalinin yoxsulluğundadır. Və ölkənin iqtisadi dirçəlişi olmadan, mərkəzi hökumət güclənmədən suriyalı azlıqlara qarşı bu cür zorakılıq hadisələri qaçılmaz olaraq təkrarlanacaq.
Müşviq Tofiqoğlu
KONKRET.az