Dünən Prezident İlham Əliyevin Türkiyə-Azərbaycan Universiteti ilə bağlı imzaladığı sərəncama əsasən, təhsil müəssisəsinə tələbə seçimini müstəqil aparmaq hüququ verilib. Bu, nə deməkdir və nə vəd edir?
KONKRET.az xəbər verir ki, təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamram Əsədov mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşüb.
“”Tələbə seçimini müstəqil aparma” ifadəsi, müəyyən bir təhsil müəssisəsinə tələbə qəbulunun, dövlətin və ya hər hansı mərkəzi qurumun müdaxiləsi olmadan, həmin universitetin öz qaydalarına və meyarlarına əsasən həyata keçirilməsini nəzərdə tutur. Yəni, ali təhsil müəssisəsi tələbə seçim prosesini öz daxili qərarları ilə aparır və dövlətin qəbul imtahanı (məsələn, Dövlət İmtahan Mərkəzinin nəticələri) ilə bağlı mütləq şəkildə tənzimləmə və ya tələb olmur”.
Kamran Əsədov digər əsas məqamları da izah edib:
“1. Müstəqil seçim prosesi:
Təhsil müəssisəsi tələbə qəbulunda öz şərtlərini və meyarlarını müəyyən edir. Bu, qəbul qaydalarının, imtahan tələblərinin, qiymətləndirmə meyarlarının universitet tərəfindən təyin olunduğunu göstərir.
2. Dövlət müdaxiləsi olmadan:
Adətən, Azərbaycanda tələbə qəbulu Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən keçirilən mərkəzləşdirilmiş qəbul imtahanlarına əsaslanır. Amma “müstəqil seçim” hüququ veriləndə, universitet həmin imtahan nəticələrini mütləq qəbul etmək məcburiyyətində deyil və ya alternativ qəbul formalarını da tətbiq edə bilər (məsələn, daxili qəbul imtahanı, müsahibələr və ya beynəlxalq sertifikatlarla qəbul).
3. Tələbə qəbulunun şəffaflığı:
Tələbə seçiminin müstəqil aparılması universitetin qəbul prosesinin açıq və şəffaf şəkildə öz standartlarına uyğun həyata keçirildiyini göstərir”.
Mütəxəssis universitetin tələbə seçimi ilə bağlı yeni yanaşmanın nəzərdə tutulduğunu bildirib:
“Beləliklə, “tələbə seçimini müstəqil aparmaq” ifadəsi universitetlərin tələbə qəbulu prosesində daha çox səlahiyyətə və azadlığa sahib olmasını nəzərdə tutur. Bu ifadə, Türkiyə-Azərbaycan Universitetinə tələbə seçimi ilə bağlı yeni bir yanaşmanı nəzərdə tutur.
1. Türkiyə-Azərbaycan Universiteti:
Bu, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında təhsil sahəsində əməkdaşlığın simvolu olaraq yaradılan birgə universitetdir. Burada hər iki ölkənin təhsil sistemlərindən bəhrələnərək müştərək təhsil proqramları həyata keçiriləcəkdir.
2. Ali təhsil müəssisələrinin cəlb edilmə:
Bu, o deməkdir ki, Azərbaycanın ali təhsil müəssisələri də universitetin fəaliyyətində yaxından iştirak edir, bəlkə də müəyyən fakültələr və proqramlar üzrə tədris və tədqiqat işlərinə qoşulurlar.
3. DİM imtahanlarının nəticələrinə əsasən tələbə seçimi:
Burada əsas məqam Dövlət İmtahan Mərkəzinin (DİM) qəbul imtahanlarıdır. DİM Azərbaycan Respublikasında ali təhsilə qəbul üçün standartlaşdırılmış imtahanlar keçirir. Bu imtahanların nəticələrinə əsasən, tələbələr universitetlərə qəbul edilir. Bu təklif də DİM-in nəticələrinə əsaslanaraq, Türkiyə-Azərbaycan Universitetinə tələbə seçiminin müstəqil şəkildə həyata keçirilməsini nəzərdə tutur”.
4. Müstəqil seçim hüququ:
Bu, universitetin və ya həmin təhsil müəssisələrinin DİM imtahanlarının nəticələrindən istifadə edərək tələbə seçimini öz qaydalarına və meyarlarına uyğun həyata keçirməsi deməkdir. Yəni, universitet dövlət tərəfindən tənzimlənmədən, öz daxili qərarlarına əsasən tələbə seçə bilər. Dövlət yalnız nəticələri təmin edir, lakin seçim prosesi tamamilə universitetin səlahiyyətindədir.
Beləliklə, bu sərəncam Türkiyə-Azərbaycan Universitetinə daha çox müstəqillik və seçim azadlığı verilməsi deməkdir. Universitet öz tələbə qəbul siyasətini sərbəst şəkildə müəyyənləşdirə bilər, lakin DİM tərəfindən keçirilən qəbul imtahanlarının nəticələrinə əsaslanaraq tələbə seçimində iştirak edəcək. Bu da universitetin milli təhsil sistemində mövcud olan qaydalardan kənara çıxmadan, öz qayda və prinsipləri ilə fəaliyyət göstərməsini təmin edəcək”.
Aygün Mirakif,
KONKRET.az