Nəhayət alimlər başa düşüblər ki,  qızılın yaranmasına səbəb  kosmosdakı partlayışlardır.  Qəribə səslənsə də, alimlər bunun izahını tapa biliblər. Hazırda kosmosda qızıl, platin və uranın əmələ gəlməsinə şərait yarada bilən yeganə hadisə neytron ulduzlarının birləşməsidir. Kilonova kimi tanınan neytron ulduzlarının toqquşması kainatdakı ən güclü partlayışlardan biridir və belə ağır elementləri əmələ gətirən yeganə hadisələrdir.

KONKRET.az xəbər verir ki, Vyanadakı  Helmholtz İnstitutunun professoru Andrey Bondarev və onun həmkarları belə ekstremal astrofizik hadisələrindən sonra  baş verən prosesləri daha yaxşı anlamaq  üçün kilonova AT2017gfo-nun spektrlərini öyrənirlər. Bu tədqiqat neytron ulduzlarının birləşməsindən əmələ gələn ağır elementləri müəyyən etmək və öyrənmək üçün daha geniş səylərin bir hissəsidir. Bondarev və komandasının əsas məqsədi qalay, qızıl və platin kimi elementlər üçün dəqiq atom indekslərinin müəyyən edilməsinə diqqət yetirməklə kilonovanın təşkili prosesi zamanı əmələ gələn elementləri müəyyən etməkdir.

Kilonova AT2017gfo-dan alınan spektral məlumatlar alimlərə ağır elementlərin əmələ gəlməsinə səbəb olan nukleosintez prosesini öyrənmək imkanı verir. Bu məlumatlar ekstremal şəraitdə belə elementlərin necə yarandığını və inkişaf etdiyini başa düşmək üçün əsas olacaqdır. Alimlər aşkar ediblər ki, dəqiq atom ölçmələri neytron ulduzlarının toqquşması zamanı baş verən nadir və güclü astrofizik hadisələrin, kilonovaların təhlilində əsas rol oynayır. Bu hadisələr inanılmaz miqdarda enerji istehsal edir və Kainatdakı ən ağır elementlərin – qızıl və platinin əmələ gəlməsi üçün şərait yaradır.

Vəli Həsənoğlu,

KONKRET.az