Dəmir nüvə, silikat mantiya, qabıq və üstündə – okeanlar. Yer kürəsi belə işləyir. Uzun müddət bu model digər ulduz sistemlərinin planetlərinə köçürülüb.

KONKRET.az xəbər verir ki,İsveçrə və ABŞ alimləri suyun super-yerin və sub-Neptunların dərinliklərində paylanmasını modelləşdiriblər və müəyyən ediblər ki, onun əsas hissəsi ümumiyyətlə səthdə deyil.

Bu yaxınlarda tədqiqatçılar suyun böyük hissəsinin Yerin nüvəsində olduğunu aşkar ediblər: bəzi məlumatlara görə, 37 faiz, digərlərinə görə – 73-ə qədər. Su nüvənin əmələ gəlməsi şəraitində dəmir və silikatlar arasında yüksək ayrılma əmsalı var.

Super-Yerlər və sub-Neptunlar çox daha kütləvidir, buna görə də nüvə daha yüksək təzyiq və temperaturda inkişaf edir: müvafiq olaraq 1400 gigapaskal və 14000 kelvinə qədər. Yer altında gizlənmiş suyun həcmini qiymətləndirmək üçün müəlliflər yalnız təbiət qanunlarına əsaslanaraq, eksperimental məlumatlara əsaslanmadan termodinamik inteqrasiya ilə birləşən molekulyar dinamika simulyasiyalarından istifadə edərək bölmə əmsalını hesablayıblar. Planetin daxili hissəsinin dörd ssenarisi üzrə hesablamalar aparılıb.

Məlum olub ki, altı və ya daha az Yer kütləsi olan planetlərdə su əsasən mantiyada, daha kütləvi olanlarda isə nüvədə saxlanılır. Nüvənin həcmcə mantiyadan daha kiçik olmasına baxmayaraq, bəzi şərtlərdə dəmir silikatlardan 70 dəfə çox su qəbul edə bilir. Nüvədəki böyük təzyiqi nəzərə alsaq, su H2O molekullarını əmələ gətirmir, hidrogen və oksigen şəklində mövcuddur.

Planetlərdə suyun paylanması ilə bağlı yeni məlumatlar astronomik məlumatların şərhinə birbaşa təsir göstərir. Teleskopların köməyi ilə aparılan müşahidələr planetlərin kütləsini və ölçülərini təxmin etməyə imkan verir.

Yeni araşdırmaya görə, planetlər əvvəllər düşünüldüyündən daha çox su ilə zəngindir./Publika.az