“NATO ilə Rusiya arasında davam edən gərginlik Qafqaz regionunu strateji rəqabət meydanına çevirir və bu proses Azərbaycanın təhlükəsizlik balansına birbaşa təsir göstərir. Əvvəla, iki böyük güc arasındakı qarşıdurmanın dərinləşməsi regiondakı geosiyasi mühitin daha kəskin və proqnozlaşdırılması çətin formaya keçməsinə səbəb olur. Bu isə Azərbaycanın ənənəvi xarici siyasət xəttinin balanslaşdırılmış, çoxvektorlu diplomatiyanın daha da diqqətli və çevik şəkildə həyata keçirilməsini tələb edir”.
Bu fikirləri politoloq Züriyyə Qarayeva KONKRET.az-a açıqlamasında səsləndirib.
“Uzunmüddətli perspektivdə gərginlik Azərbaycanın təhlükəsizlik risklərini artırır. Rusiya öz cənub sərhədlərində NATO təsirinin genişlənməsini təhlükə kimi görür və buna qarşı daha sərt siyasət yürüdə bilər. Bu vəziyyət Moskvanın Cənubi Qafqazda, o cümlədən Ermənistan və Gürcüstan xəttində daha aktiv hərbi-siyasi mövqelər tutmasına gətirib çıxarır. Belə bir dinamika Azərbaycanın regional manevr imkanlarını müəyyən dərəcədə məhdudlaşdırır.
Eyni zamanda NATO-Rusiya qarşıdurması enerji və nəqliyyat kommunikasiyalarına da təsir edir. Azərbaycan üçün enerji ixrac marşrutlarının təhlükəsizliyi strateji əhəmiyyət daşıyır. Gərginliyin artması Qara dəniz, Şərqi Avropa və Qafqazda riskləri yüksəldə bilər ki, bu da Azərbaycanın enerji siyasətində diversifikasiya prosesini daha vacib edir. Avropanın enerji təhlükəsizliyinə artan tələbat isə Azərbaycanın geoiqtisadi rolunu gücləndirir, lakin bu, Moskva tərəfindən əlavə təzyiq elementləri kimi qiymətləndirilə bilər”.
Politoloq qeyd edir ki, digər tərəfdən, NATO–Rusiya münasibətlərinin kəskinləşməsi Azərbaycan üçün diplomatik imkanlar da yaradır.
“Xüsusilə, Türkiyənin NATO daxilindəki mövqeyi Azərbaycan üçün strateji üstünlükdür. Ankara ilə hərbi əməkdaşlığın genişlənməsi, müdafiə sənayesində ortaq layihələrin artması və Cənubi Qafqazda yeni təhlükəsizlik arxitekturasının formalaşması Azərbaycanın mövqelərini gücləndirə bilər.
Uzunmüddətli nəticə kimi Azərbaycanın neytral və balanslaşdırılmış siyasətinin daha böyük əhəmiyyət qazanacağı görünür. Nə NATO ilə açıq hərbi yaxınlaşma, nə də Rusiyadan məsafələşmə ölkə üçün optimal seçim deyil. Bunun əvəzinə Bakı öz regional mövqeyini qorumağa, enerji və nəqliyyat dəhlizləri üzərində nəzarəti gücləndirməyə, həm Türkiyə, həm də Qərb ilə çoxşaxəli əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə davam edəcək”.
Politoloq əlavə edir ki, nəticə olaraq, NATO–Rusiya münasibətlərinin kəskinləşməsi Azərbaycan üçün həm risklər, həm də yeni diplomatik imkanlar yaradır. Əsas məsələ ölkənin mövcud balans siyasətini daha da təkmilləşdirməsi, dəyişən qlobal təhlükəsizlik mühitinə uyğun çevik strategiyalar formalaşdırması olacaq.
Aynurə İsmayıl
KONKRET.az