1877-ci ilin payızında  kiçik qələbədən sonra “Balkanların xəritəsini yaza qədər masamdan çıxarıram”. O vaxt bu sözləri “Dəmir kansler” Otto fon Bismark deyirdi. Amma Bismark Rusiya ilə Türkiyənin maraqlarını və imkanlarını nəzərə almamışdı. Balkanların bir çox keçilməz dağ keçidlərinə baxmayaraq, Rus ordusu döyüş əməliyyatlarını davam etdirdi və hətta noyabr ayının sonunda Plevna qalasını aldı. Bununla da müharibəni Rusiya strateji baxımdan qazandı.

2020-ci ilin ən gur qarşıdurmasında olan Qarabağın da öz “Plevna qalası” var. Bu, Kiçik Qafqazın ətəklərində kiçik bir nöqtə olan Şuşadır. Bu məntəqə tanınmamış respublikanın “paytaxtı”ndan cəmi 7,5 km məsafədədir. Və bu şəhər “DQR”-i Ermənistanla birləşdirən ən qısa yolun açarıdır. Stepanakerti Ermənistanla birləşdirən ikinci yol da var. Amma bu şimal yolu 4 dəfə uzundur. Üstəlik Azərbaycan topçuları və kiçik təyyarələri bu yola nəzarət edir. Beləliklə, Şuşanın tutulması tərəflərdən birinin mövqeyini strateji baxımdan ümidsiz edəcəkdir.

İndi hər iki tərəf Şuşa üzərində nəzarəti əlində saxladığını iddia edir. Amma görünən odur ki, Ermənistan ordusu möcüzə baş verməsə, bu məntəqəni də digər strateji yüksəkliklər kimi Azərbaycana təslim etmək məcburiyyətində qalacaq.

Səbəbsə çox sadədir. Azərbaycan daha güclüdür. Və söhbət ədədi üstünlükdən deyil, texniki üstünlükdən gedir.

İki əsr əvvəl klassik “qalibin səhvini” İrəvan bu gün təkrar edir. Bakı öz ordusunu modernləşdirərkən, etibarlı müttəfiqlər axtararkən, İrəvan Qərbin şirin vədlərinə inanaraq Tehran və Moskva da daxil olmaqla bütün tərəfdaşlarıyla mübahisə edirdi.

İndi deyəcəksiniz ki, Bakının xilaskarı varmı? Axı İraq, Liviya və Venesuelanın da zəngin karbohidrogen ehtiyatları vardı. Amma bu dövlətlərin uğursuz sonu göz qabağındadır. Bəli, Bakının balanslaşdırlmış xarici siyasəti və iqtisadi imkanları var. Bu isə Bakını daha güclü göstərir.

İndi Ermənistan rəhbərliyi ümidini daha çox beynəlxalq məhkəmələrə bağlayır. Məsələn, terrorçu məsələsini, xarici təyyarələri masaya daşımaqla. Amma bu ucuz variantlar Ermənistanı məğlubiyyətdən xilas etməyəcək.

Bundan sonra nə olacağını başa düşmək üçünsə hərbi akademiyanı bitirmək lazım deyil. Şuşa Azərbaycanlılar tərəfindən alınacaq. Ermənistan və “DQR” isə bu halda ordusuna “son əsgərə qədər döyüş”mək  əmri verə bilər.Təbii ki, sonluğun nə olduğunun bilə-bilə.

Və sonra nə olacaq? Azərbaycan dəfələrlə Ermənistanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazilərinə təcavüz etmək fikrində olmadığını bildirib. Deməli, əvvəldə yazdığımız kimi, strateji Plevna qalası ələ keçirildikdən sonra 1877-88-ci illərdəki Rusiya-Türkiyə yürüşü üç ayda sona çatdı. O vaxtdan bəri hərbi texnologiyanın irəlilədiyini nəzərə alsaq, 2020-ci ilin ən səsli qarşıdurması daha da tez bitə bilər.

Surxay Atakişiyev,

KONKRET.az