Terrorçu İran haqqında SENSASİON HESABAT – DETALLARbackend

Terrorçu İran haqqında SENSASİON HESABAT - DETALLAR

Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə qanlı terror hücumu bir daha sübut edir ki, qonşu dövlət birbaşa terroru maliyyələşdirir və bununla da nəinki Qərb ölkələrinin dediyi kimi həm dünyaya, eləcə də qardaş dediyi Azərbaycana təhdid yaradır. İran dövlətinin varlığı Şimali Azərbaycan üçün Ermənistan qədər təhlükəlidir.

KONKRET.az mövzunun aktuallığını nəzərə alaraq ABŞ kəşfiyyatının sensasiya doğuran hesabatını oxucuların nəzərinə çatdırır. Qeyd edək ki, hesabat hələ Buş adminisrtasiyasının dövründə hazırlansa da sonrakı dövrlərdə Birləşmiş Ştatların müvafiq strukturları tərəfindən yenilənib.

Həmin hesabata görə, İran İslam Respublikasının istər ölkə daxilində, istərsə də xaricdə dağıdıcı fəaliyyətinin miqyası hər il getdikcə genişlənir. Sənəddə aydın şəkildə göstərilir ki, bir şey dəyişməz qalır: rejim hakimiyyəti saxlamaq və inqilabi ideologiyasını yaymaq üçün hər şeyi edir.

1979-cu ildən məqsədlərinə çatmağa kömək edən rejimin əsas silahı Mühafizə Korpusudur.

İslam inqilabı. İnqilab Keşikçiləri Korpusu ölkənin ən güclü strukturudur, o, əsasən bütün ictimai həyata nəzarət edir və rejimi möhkəmləndirir. SEPAH-ın dəniz qüvvələri Fars körfəzində naviqasiya azadlığını təhdid edir və onun hava qüvvələri BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrini pozaraq, ballistik raket proqramı hazırlayır. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun quru qüvvələri Əsəd rejimini dəstəkləmək üçün xaricə göndərilir, Bəsic silahlıları isə daxili nəzarət və sadə iranlıları qorxutmaq üçün səfərbər olunur. Nəhayət, İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun xüsusi təyinatlı Qüds Qüvvələri rejimin xarici iranpərəst qruplara və terror təşkilatlarına verdiyi sabitliyi pozan əsas dəstək vasitəsidir.

1-ci fəsildə İran İslam Respublikasının əsasən İİKK vasitəsilə terrorizmə uzunmüddətli dəstəyindən bəhs edilir. İran 1979-cu ildən dövlət siyasətinin tərkib hissəsi kimi bütün dünyada terror fəaliyyətlərini istiqamətləndirir, təşkil edir və həyata keçirir. Rejim həmçinin öz silahlı qüvvələri və kəşfiyyat aparatı olan IRGC-UK və Kəşfiyyat və Təhlükəsizlik Nazirliyində (MİS) terrorizmi dəstəkləyir. Bu gün IRGC-BK nəinki Yaxın Şərqdə hər yerdə var, həm də yeddi qitənin beşində terror aktları planlaşdırır və həyata keçirir. Rejimin birbaşa hərəkətə keçmək iqtidarında olmadığı və ya istəmədiyi yerlərdə Livan Hizbullahı, Fələstin İslami Cihadı, Bəhreyn əl-Əştər Briqadaları və İraqın Kataib Hizbullahı kimi terrorçuların vəkillərindən istifadə edilir.

2-ci fəsildə İranın regionun təhlükəsizliyini ciddi şəkildə təhdid edən ballistik raket proqramı araşdırılır. İran Yaxın Şərqdə ən böyük ballistik raket arsenalını yaradıb və uzaq mənzilli raketlərin istehsalını genişləndirmək yollarını araşdırır.

Bu təhlükəni dərk edən BMT Təhlükəsizlik Şurası İrana qarşı ciddi məhdudiyyətlər hazırlayıb. Lakin 2015-ci ildə JCPOA bağlandıqdan sonra İranın ballistik raket proqramı ilə bağlı məsələlər həllini tapmayıb və əvvəllər əldə edilən irəliləyişlər boşa çıxıb. Bu fəaliyyətləri məhdudlaşdırmaq üçün nəzərdə tutulan nüvə silahının yayılmaması rejiminin yumşaldılması İranın beynəlxalq ictimaiyyətin nəzarətindən çıxmasına şərait yaratdı, eyni zamanda JCPOA qüvvəyə mindikdən sonra raket buraxılışlarının və sınaqların intensivliyi azalmadı.

3-cü fəsildə İran İslam Respublikasının qlobal maliyyə sisteminin təhlükəsizliyinə zərbə vuran qeyri-qanuni maliyyə fəaliyyətləri təfərrüatlıdır. Rejim iranpərəst qrupların fəaliyyətini və silah proqramlarının, o cümlədən ballistik raketlərin hazırlanmasını maliyyələşdirmək üçün qeyri-şəffaf fırıldaqlara arxalanır. Təhlükəli materialların və texnologiyaların alınması üçün vəsait köçürmək üçün IRGC-UK mərmi şirkətlərdən istifadə edir, qonşu ölkələrdə valyuta mübadiləsi şəbəkələri təşkil edir və saxta əskinaslar istehsal edir.

4-cü fəsil İranın Fars körfəzi və Qırmızı dənizdə dəniz təhlükəsizliyinə yaratdığı təhdidlərin icmalını təqdim edir. Bu ərazilərdə İran naviqasiya və beynəlxalq gəmiçilik azadlığına mane olur. Fars körfəzində SEPAH Hərbi Dəniz Qüvvələri gəmilərdə bir sıra təhlükəli qeyri-peşəkar insidentlərdə iştirak edib, amerikalı və ingilis dənizçiləri saxlayıb. Qırmızı dənizdə İranın dəstəklədiyi Husi milisləri koalisiyaya məxsus döyüş gəmilərinə və Səudiyyə Ərəbistanına məxsus ticarət gəmilərinə hücum edib. İran beynəlxalq hüququ pozaraq, silah daşınmasında iştirak edib. Məsələn, 2010-cu ildə İranın ticarət gəmisində Nigeriya rəsmiləri tərəfindən silah anbarı aşkar edilib.

5-ci fəsil İslam Respublikasının bədxah fəaliyyətinin genişlənməsini göstərir.

İran kiberməkanda. İran tərəfindən müşahidə və nəzarət məqsədilə həyata keçirilən kiberhücumlar mühüm infrastruktura, maliyyə qurumlarına və kommersiya müəssisələrinə, təhsil müəssisələrinə ziyan vurmaqla ad qazanıb. İran daxili tənqidləri aşkar etmək və yatırtmaq və xaricdə dezinformasiya yaymaq üçün kiber imkanlarından istifadə edir.

6-cı fəsildə İranda beynəlxalq qanunlara və normalara zidd olan insan hüquqlarının dəfələrlə və sistematik şəkildə pozulması sadalanır. İslam Respublikasında vətəndaş cəmiyyəti fəalları təqib edilir, etnik və dini azlıqlar sosial cəhətdən təcrid olunur. Rejim öz vətəndaşlarını qeyri-qanuni şəkildə təqib edir, çox vaxt öz qanuni standartlarını belə qorumur. Həbsxanalarda işgəncə və qeyri-insani rəftar tətbiq edilir, yetkinlik yaşına çatmayanlar da daxil olmaqla ölüm cəzasının həddindən artıq tətbiqi. Rejim və onun dəstəklədiyi qruplar xaricdə də insan haqlarını pozur, o cümlədən Suriyada mülki insanları hədəfə alır, İraqda sünniləri həbs edir.

7-ci fəsil ətraf mühitin davamlı və getdikcə geri dönməz deqradasiyası, təbii ehtiyatların acgöz istismarı faciəsini vurğulayır. İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun təşəbbüsü ilə iri bəndlərin tikintisi ilə əlaqədar olaraq, ekoloji böhranın astanasındadır. Rejimin böhranın öhdəsindən gələ bilməməsi su ehtiyatlarının tükənməsinə səbəb olub, milyonlarla iranlının məcburi miqrasiyasına səbəb olub. Rejim aktual problemləri həll etmək əvəzinə, islahat tələb edənlərə qarşı güc tətbiq edir.

Hazırladı: KONKRET.az-ın ARAŞDIRMA QRUPU

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

*

*

*