Bir ildən çoxdur davam edən pandemiya dünyada ciddi iqtisadi geriləmələrə gətirib çıxardı, Azərbaycan da daxil olmaqla əksər dünya ölkələrində ÜDM hasilatı azaldı, iş yerləri bağlandı, əhalinin gəlirləri də aşağı düşdü. Bu amillər daşınmaz əmlak bazarına da təsirsiz ötüşmədi və dünyanın bir çox ölkələrində daşınmaz əmlakın ciddi ölçülərdə ucuzlaşması haqda xəbərlər eşidirik. Lakin belə görünür ki, Azərbaycanda vəziyyət tərsinədir-iqtisadi tənəzzülə və pandemiyaya baxmayaraq daşınmaz əmlakın, xüsusən də ikinci əl mənzillərin qiymətində kəskin artım müşahidə olunur.
KONKRET.az xəbər verir ki, mənzil bazarındakı hazırkı vəziyyəti öyrənib. Bəlli olub ki, bu ilin əvvəlindən daşınmaz əmlak bazarında az da olsa canlanma var. Xüsusilə dəyəri 200 min manatdan aşağı olan evlərə təlabat artır. Qiymətlər isə tələbatın azalmasına baxmayaraq yüksəlib.
“Qiymət enməkdənsə, yüksəlir…”
İllərdir mənzil alqı-satqısı ilə məşğul olan Müşfiq Məmmədov deyir ki, yanvarın ikinci ongünlüyündən bazar yavaş-yavaş dirçəlməyə başlayıb: “Ötən ilin mayından demək olar ki, alqı-satqı zəiflədi. Məsələn, mən yaydan bu yana cəmi 6 ev sata bilmişəm. Ofisin qapısına qıfıl vurub onlayn işlədim ki, heç olmasa yer pulu ödəməyim. Bazarda alıcı azdır, amma qiymət enməkdənsə yüksəlir. Kirayə mənzil bazarında da bahalaşma var. Hələ tələbələr, rayondan gəlib işləyənlər yoxdur. Mərkəzə yaxın ərazilərdə 350-400 manatdan aşağı kirayə ev yoxdur. Alıcı isə ucuz ev axtarır”.
M.Məmmədovun sözlərinə görə, son 1 ildə Səbail, Nəsimi, Nərimanov, Xətai rayonlarında həm yeni, həm də köhnə tikililərdə mənzillər bahalaşıb. Məsələn, Səbail rayonunda köhnə tikililərdə belə kvadratı 1500 manatdan aşağı mənzil tapmaq müşkül məsələdir. Halbuki pandemiyadan əvvəl, məsələn, Badamdar qəsəbəsinə gedən yolun üstündə yenitikililərdə kvadratı 1400-1450 manatdan olan mənzillər satışda olub.
1 və 2 otaqlı evlərə təlabat var
Metronun “Əhmədli” stansiyasının yaxınlığında yerləşən ev-alqı ofisindən isə bildiriblər ki, daha çox 1 və 2 otaqlı evlərə təlabat var. “Əhmədlidə, metronun “Həzi Aslanov” stansiyasının yaxınlığında yeni tikililərdə sahəsi 50-55 kvadrat olan 80-85 minə təmirli 1-2 otaqlı evlər var. Hansı ki, həmin mənzilləri məsələn, metronun “İnşaatçılar” stansiyasının yanında 120 mindən, Nərimanovda 130 mindən aşağı vermirlər. Kimsə borca-xərcə düşüb ucuz ev sata bilər, amma onu da gərək gözləyəsən”,- ev alverçilərindən biri deyib. Əlavə edib ki, son 10-15 gündə Əhmədlidə, mikrorayonlarda ev sata bilib, çünki bu ərazilərdə qiymətlər nisbətən münasibdir. “Metronun “Xətai” stansiyasında 250 mindən aşağı mənzilim yoxdur, son 2-3 ildə ən çox bu ərazidə bahalaşma var. Həyət evlərinə gəldikdə, Masazır, Sulutəpə, Biləcəri, Xırdalan, Hövsanda qiymətlər sabitdi, yəni nə ucuzlaşma, nə də ciddi bahalaşma yoxdur”.
Şəhərin ən bahalı mənzilləri əsasən Nizami küçəsində, “Elmlər Akademiyası”, “28 May” metro stansiyasının ətrafındadır. Bu ərazilərdə “Xruşov” layihəli, 1 otaqlı mənzillərin qiyməti 100 min manatdan başlayır. Qiymətlər mənzillərin yerləşdiyi küçəyə, təmirinə, mərtəbəsinə görə təyin olunur.
“Əvvəl Rusiyadan gəlib Bakıda ev alanlar olurdu”
Əlaqə saxladığımız ev dəllallarından biri isə deyib ki, pandemiyadan əvvəl alıcılar arasında əcnəbilərin də sayı çox olub, amma son bir neçə ayda müraciət edib maraqlanan olsa da, real alıcı yoxdur: “Həmçinin Rusiyadan gəlib Bakıda ev alanlar da olurdu. İndi pulu olanlar gözləyirlər ki, vəziyyət tam düzəlsin. Yəqin ki, getdikcə bazarda aktivlik yaranacaq”.
Daşınmaz əmlak məsələləri üzrə ekspert Ramil Osmanlı isə deyib ki, hazırki dövrdə əmlak bazarında canlanma müşahidə edilir, ancaq ucuzlaşma baş verməyib.
“Pandemiya dövründə bəzi bazar iştirakçılarının fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması, pul axınının azalması daşınmaz əmlak bazarına ciddi təsir göstərdi. Amma bu qısa müddətli dövrü əhatə etdi. Bu ilin əvvəlindən bazarda yenidən aktivlik müşahidə olunur. Bazara müraciət edənlərin, mənzil alanların sayında, həmçinin ipoteka kreditlərin həcmində artım var. Yəni demək olar ki, bütün göstəricilər üzrə artım dinamikası müşahidə edilir”, -R.Osmanlı əlavə edib.
Müsahibimizin sözlərinə görə, dəyəri 200-250 min manatdan aşağı olan mənzillərin qiymətində də artım müşahidə olunmaqdadır: “Demək olar ki, qiymətlər sabitdir, hətta mənzil bazarında nisbi bahalaşma var. Amma qeyri-yaşayış təyinatlı obyektlərdə ötən ilin yanvar-fevral ayı ilə müqayisədə ucuzlaşma qeydə alınır ki, bu ucuzlaşma da orta qiymətə təsir edəcək səviyyədə deyil”.
“Torpaq sahələrinin məhdudlaşması qiymətlərə təsir edib, bahalaşma var”
Ekspert bildirib ki, Bakının mərkəzində köhnə binalarda qiymətlər kvadratına görə minimum 2500 manatdan başlayır və qiymət 3500 manata qədər yüksəlir. Yeni binalarda bu qiymət 2 – 5 min arasında dəyişir. Mərkəzdən kənarlaşdıqda qiymətlərin azalması müşahidə olunur.
“Bir neçə il əvvəl metronun “Həzi Aslanov” stansiyasının yaxınlığında, Əhmədli və ya Yasamal ərazisində kvadrat sahəsi 450-500 manatdan başlayan mənzil tapmaq mümkün idisə, indi 800-850 manatdan aşağı mənzil yoxdur. Ancaq müşahidələr göstərir ki, daha çox ucuz mənzillər alınır. Kommersiya obyektlərinə təlabatın artdığı da müşahidə edilir. Eləcə də torpaq sahələrinin məhdudlaşması qiymətlərə təsir edib, bahalaşma var”,-həmsöhbətimiz deyir.
Bir çox ekspertlər hesab edirlər ki, əmlak bazarında durğunluğun tək səbəbi pandemiya deyil, həm də süni qiymət artımıdır. Belə ki, ölkə daxilində iri kapital sahibləri pulları xaricə çıxarmaqdansa ölkə daxilində likvidliyi yüksək olan aktivlərə-daşınmaz əmlaka yatırırlar və bu da qiymətlərə təsir edir. virtualaz.org