Ermənistanın təhsil sektorunda vəziyyət ildən-ilə daha da pisləşir.
KONKRET.az xəbər verir ki, bunu təhsil eksperti, “Ayakve” təşəbbüsünün üzvü Atom Mxitaryan NEWS.am-ın müxbiri ilə söhbətində deyib.
O, problemlərdən birinin məktəb dərslikləri ilə bağlı olduğunu izah edib.
“Keçən il dərslik çatışmazlığı yaranıb və bu, ümumi təhsil sahəsində bütün tədris prosesini pozub. Bu il dərs ilinin başlanmasına qədər 13 dərsliyin çatışmayacağı da açıqlanıb. Bu həm müəllimlər, həm də tələbələr üçün fəlakətdir. Bu, ümumi təhsil sistemində xaos yaradacaq və təhsilin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərəcək. Təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində hərəkət etmək əvəzinə, əksinə proses baş verir.
Dərsliklərin qıtlığının səbəbi odur ki, onları təkmilləşdirmək istəyən yoxdur və ya belə insanlar ortaya çıxıb dərsliklər hazırlanırsa, aidiyyatı qurumlar onları qəbul etmir. Bundan əlavə, nəşriyyatla bağlı mətbəə problemi də var ki, bu da dərsliklərin məktəblərə gec gəlməsi ilə nəticələnir. Sual yaranır: əgər belə bir problem varsa, məsul orqanlar niyə köhnə dərslikləri dövriyyədən çıxarır?”.
O, xatırladıb ki, dünya praktikasında məktəb dərsliklərinin bir il ərzində tamamilə hazırlanması, nəşri və dövriyyəyə buraxılması uzun illər zəhmət tələb edir.
Mxitaryan bildirib ki, bu, həm də dəyərlər sisteminin dəyişməsi ilə bağlıdır və dərslikləri dəyişməkdə tələskənlik bunu alt-üst edir.
“Bu, nəsillər arasında uçuruma gətirib çıxarır, çünki müəllimlərin və tələbələrin dəyər sistemləri bir-birindən köklü şəkildə fərqlənməyə başlayır. Bu isə gələcəkdə cəmiyyətin bütün sahələrində təlatümlərə, inqilablara səbəb ola bilər. Buna görə də müəyyən bir davamlılığı qorumaq çox vacibdir.
Əvvəllər bunun məmurlar arasında təcrübə və bilik çatışmazlığının nəticəsi olduğunu düşünürdük, amma təcrübə göstərir ki, bu, açıq-aşkar imzadır. Bu cür fəaliyyətlər təhsil sistemində milli dəyərlərin kökünün kəsilməsinə yönəlib”, – ekspert bildirib.
O deyib ki, bu gün Ermənistanda hər on uşaqdan biri məktəbə getmir ki, bu da ölkədə savadsızlığın fəlakətli səviyyəsindən xəbər verir.
“Hamı bilir ki, Ermənistanda müəllimlərin maaşları polisin maaşından aşağıdır. Bu o deməkdir ki, cəmiyyət savadlı insan yetişdirmək yolu ilə getmir.
Ermənistanda müəllimlərin illik əmək haqqı adambaşına düşən ÜDM-in 58%-ni təşkil edir. Şərqi Avropada bu göstərici 150-200%, Türkiyədə isə 361% təşkil edir. Yəni, bu ştatlarda müəllimlərin həyat səviyyəsi ölkə üzrə orta göstəricidən yüksəkdir.
Müəyyən bir məqamda müəllimlərin maaşlarının artırılması vəzifəsi qoyulmuşdu, lakin hər yerdə bunu etmək üçün büdcədə kifayət qədər pul olmadığı üçün sertifikatlaşdırma sistemi tətbiq edildi, bundan sonra əmək haqlarının əhəmiyyətli dərəcədə artması gözlənilir.
Lakin müəllimlərin 10%-dən çoxu bu proqrama maraq göstərmir. Lakin bu 10%-in heç də hamısı minimum həddi aşa bilmir.
Bundan əlavə, insan öz fənnini yaxşı bilir, amma uşaqlara öyrədə bilmir. Üstəlik, 21-ci əsrdə təhsil təkcə bilik və məlumatların ötürülməsini deyil, həm də mənimsənilməli olan metodologiyanı ehtiva edir.
Ötən il ali təhsil diplomu olmayan, lakin böyük pedaqoji təcrübəsi olan 1300 müəllim işdən çıxarılıb. Bu ona gətirib çıxarır ki, Ermənistanda 100-dən çox məktəbdə, xüsusən də sərhədyanı və yüksək dağlıq rayonlarda vakant müəllim yerləri var”, – Mxitaryan bildirib.
Natiq Səlim,
KONKRET.az