Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun Latın Amerikasına səfəri şənbə günü axşam başa çatıb.

KONKRET.az Rusiya mediasına istinadən xəbər verir ki, 3 gündən az müddətdə rusiyalı nazir Kuba və Meksikanı ziyarət edib, əsas diqqət isə Venesuelaya yönəlib.

Lavrovun sözlərinə görə, ABŞ Latın Amerikasında diktatura ideyası üzərində qələbə haqda düşünür, ancaq bu mövqe ilə çox irəli gedə bilmir.

Rusiya, Amerikanın bölgə ölkələrinə təzyiqinin beynəlxalq birlik tərəfindən pislənməsini təmin etmək üçün fəal addımlar atacağını vəd edib.

Kuba

Lavrovun ilk dayanacağı Kuba idi, nazir Santyaqo de Kuba şəhərini ziyarət etdi. Qısa səfər cəmi bir neçə saat davam etdi. Bu müddət ərzində Rusiya xarici işlər naziri həmkarı Bruno Rodriges ilə görüşdü və Müqəddəs İfiqeniya qəbiristanlığında Fidel Kastronun məzarını ziyarət etdi.

Sergey Lavrov ABŞ-ın artan təzyiqləri qarşısında Azadlıq adasına səfər etdi. Oktyabrın sonlarında Dövlət Departamenti ABŞ aviaşirkətlərinə Kuba şəhərlərinə uçmağı rəsmi olaraq qadağan etdi. Yalnız bir istisna Havana idi.

Danışıqların ardından Lavrov və Rodriqes keçən il prezidentlərin görüşü zamanı əldə edilən razılaşmalara sadiq olduqlarını açıqladılar. Söhbət Rusiya və Kuba arasında ABŞ-ın sanksiyaları şəraitində iqtisadi əməkdaşlıq mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsindən gedir. Tərəflər bütün məsələlərə, Moskvada ticari-iqtisadi əməkdaşlıq üzrə hökumətlərarası komissiyanın iclasında əsaslı şəkildə baxılacağını da qeyd etdilər.

“Xüsusilə bu, yanacaq-enerji kompleksi sahəsində əməkdaşlıq proqramının praktik icrası üçün razılaşdırılmalı olan addımlara aiddir” dedi Lavrov.

Öz növbəsində, Rodriqes əlavə etdi ki, Moskva və Havana ikitərəfli mübadilənin səviyyəsindən razıdırlar və müxtəlif sahələrdə birgə işləri davam etdirmək niyyətindədirlər:

“Rusiyanın beynəlxalq sülhün, hüququn və təhlükəsizliyin qorunmasında oynadığı rolu tanıyırıq və heyran qalırıq. İkitərəfli münasibətlərimizin mühüm bir ildönümünü qeyd etdiyimiz üçün bu da vacib bir ildir”.

Səfəri zamanı Lavrov Kuba prezidenti Miguel Diaz-Kanelin İkinci Dünya Müharibəsində qələbənin 75 illiyi və Rusiya ilə Kuba arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 60 illiyi münasibətilə Moskvaya gözlənilməz səfərini də xatırladı.

Yeri gəlmişkən, bu, Rusiya Xarici İşlər Nazirinin son altı ayda Kubaya ikinci səfəridir. Sonuncu dəfə Lavrov Havana, Birləşmiş Ştatlar tərəfindən respublikaya qarşı məhdudiyyətlər tətbiq edildikdən sonra gəldi. Hal hazırda vəziyyət pisləşib. Vaşinqton Kubaya uçuşların sayını məhdudlaşdırdı, həmçinin ölkəyə qarşı yeni sanksiyalar tətbiq etdi.

“Vaşinqtonun Havanaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar sübut edir ki, Kuba iqtisadiyyatını” boğmaq” məqsədiylə ABŞ insan hüquqlarını qəsdən pozur, sonda adi vətəndaşlar əziyyət çəkirlər” – Lavrov “Prensa Latina”ya müsahibəsində bildirib.

Məhdudlaşdırıcı tədbirlərin köməyi ilə ABŞ Latın Amerikası bölgəsini geosiyasi maraqlarına uyğunlaşdırmağa çalışır, Rusiya Xarici İşlər Naziri yekun vurdu: Kuba xalqının “iradəsini poza” bilməyəcəklər.

Meksika

Rusiyalı nazir üçün növbəti dayanacaq Meksika oldu. Səfər zamanı Lavrov meksikalı həmkarı Marselo Ebrard ilə görüşüb. Meksika prezidenti Andres Manuel Lopez Obrador ilə kiçik danışıqlar da planlaşdırıldı, amma nəticədə baş tutmadı.

Lavrov Latın Amerikası ölkəsinə yubiley ilində – dekabr ayında Rusiya ilə Meksika arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 130 ilini qeyd edilən zaman getdi. Hazırda tərəflərin münasibətləri olduqca fəal inkişaf edir. Rusiyalı nazir Meksikaya 2005-ci və 2010-cu illərdə gəlmədən əvvəl üçüncü dəfə səfər edib.

Lavrov və Ebrard danışıqlar zamanı ölkələr arasındakı əməkdaşlıq və ikitərəfli ticarət məsələlərini müzakirə etdilər. Meksikanın xarici işlər naziri rusiyalı həmkarı ilə görüşü “inanılmaz” adlandırdı və departamentin mətbuat xidməti tərəflərin əlaqələrin inkişafında maraqlı olduğunu qeyd etdi.

Görüşdə nazirlər Rusiya ilə Meksika arasında vizasız rejimin tətbiqi, yeni Rusiya konsulluqlarının açılması, mədəni əməkdaşlıq və beynəlxalq təşkilatlar barədə danışdılar.

Görüşdən sonra Lavrov qeyd etdi ki, Rusiya Meksikanın BMT Təhlükəsizlik Şurasına qeyri-daimi üzv seçilməsi üçün heç bir maneə görmür, çünki namizədliyi Latın Amerikası və Karib dənizi qrupu tərəfindən təsdiqləndi.

“Meksika strateji sabitlik və nüvə silahının yayılmaması sahəsində beynəlxalq problemlərə və ən əsası, BMT Nizamnaməsinin əsas prinsiplərinə hörmətlə yanaşmaqda qüsursuz bir nüfuza sahibdir” dedi.

Lavrov Meksikanın Rusiyanın BMT-dəki bir çox təşəbbüsünü dəstəklədiyini də əlavə etdi. Xüsusilə, Nasizmin tərifinin yolverilməzliyi, silahlara nəzarət və silahların yayılmaması mövzusunda.

Yeri gəlmişkən, mətbuat konfransında Rusiya xarici işlər naziri ABŞ-ın Latın Amerikasındakı hərəkətlərini və Vaşinqtonun dünya siyasətinə təsirini vurğuladı. Lavrovun sözlərinə görə, ABŞ həmsöhbətlərini Rusiya və Çinə qarşı yönəldir.

“Bunlar etimad qazana biləcəyiniz üsullar deyil. “Səlahiyyət kobud şantaj, diktə və sanksiyalarla deyil, nümunə ilə, inandırma yolu ilə əldə edilir” dedi Lavrov.

Eyni zamanda, ABŞ onların özlərinin hər hansı bir bölgədə iştirak edə biləcəyinə əmindir, düşünür ki, ancaq Qərb yarımkürəsində “yalnız onlar iştirak edə bilər”. Rusiya Xarici İşlər Naziri belə dedi.

Lavrov ABŞ prezidenti Con Boltonun keçmiş müşavirinin Rusiya və Çini Qərb yarımkürəsi ölkələrinin işlərinə qarışmamağa çağıran sözləri xatırlatdı.

“Bölgə ölkələrinin müstəqilliklərinə və qazandıqları uğurlara görə instinktiv qüruru nəyəsə çalışmalıdır. Latın Amerikasında və ya dünyanın başqa bir bölgəsində Rusiya heç vaxt kiməsə qarşı kimsə ilə dostluq etmir” deyə nazir sözlərini tamamladı.

Rusiya Xarici İşlər Naziri ABŞ-ın Latın Amerikasında diktatura ideyası ilə maraqlandığını söylədi, ancaq “bu vəziyyətdə çox irəli gedə bilməzsən” dedi.

Venesuela

Lavrov Venesueladakı üç günlük turunu başa vurdu, burada icraçı vitse-prezident Delsi Rodriguez, xarici işlər naziri Xorxe Arreasa, eləcə də ölkə lideri Nikolas Maduro ilə görüşdü.

Rus dilində Arreasa, rusiyalı həmkarı Sergey Lavrova Bolivar Respublikasına səfəri üçün təşəkkür etdi. “Çox sağ olun”. Venesuela diplomatiyasının rəhbəri cümə günü bu haqda öz Twitter səhifəsində yazdı. Arreasa qeyd edib ki, Lavrovla danışıqlar zamanı diplomatlar “çoxqütblü dünyanı və BMT Nizamnaməsini qorumaq üçün ikitərəfli strateji tərəfdaşlığı və hərəkətlərin koordinasiyasını ətraflı araşdırdılar”.

Aydındır ki, Karakas nazir üçün son dayanacaq deyildi. Kuba və Meksika Rusiya kimi – Venesuela prezidenti Nikolas Maduroya dəstək verən ölkələr sırasındadır.

Moskva bir il əvvəl özünü Venesuelanın müvəqqəti prezidenti elan edən müxalifət lideri Xuan Guaidonu tanımaqdan imtina edir. Kreml dəfələrlə Maduroya dəstəyini ifadə edib və ümumilikdə Rusiya Venesuela ilə fəal şəkildə birgə çalışır. Bundan əlavə, respublika prezidenti Moskvaya dəfələrlə səfər etmiş, son səfəri ötən ilin sentyabrında olmuşdur.

ABŞ, Kolumbiya və bir sıra Avropa ölkələri Maduroya qarşı fəal şəkildə mübarizə aparır. Vaşinqton tədricən prezidentin devrilməsi üçün Venesuelaya iqtisadi təzyiqləri artırır. Buna baxmayaraq, Maduro ölkəni nəzarətdə saxlamağa davam edir.

ABŞ prezidenti Donald Trampın bölgədəki siyasəti Moskva tərəfindən dəfələrlə tənqid olunur. Söhbət təkcə Venesuela deyil, Kuba ilə bağlıdır.

Yeri gəlmişkən, Tramp fevralın 4-də “Maduro zülmünün gücünün pozulacağını” söylədi. Amerika lideri Ağ Evdə Guaido ilə görüşdü, onun “mübarizəsini” dəstəklədi və Venesuelaya qarşı yeni sanksiyaların həyata keçiriləcəyini elan etdi.

Eyni zamanda, Venesuelanın vitse-prezidenti Delsi Rodriguez ilə görüşdə Rusiya Xarici İşlər Naziri Venesuelada hakimiyyətin güclə dəyişikliyinin tamamilə yolverilməz olduğunu vurğuladı.

“Venesuela ətrafında baş verən böhran, bu kampaniyanın təşkilatçılarının dediyi kimi güc tətbiq etməklə qanuni hökuməti devirmək məqsədi ilə genişmiqyaslı bir kampaniya başlatmaq cəhdlərindən qaynaqlanır” dedi Lavrov.

Nazirin sözlərinə görə, Moskva ABŞ-ın hərəkətlərinin beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən pislənməsini təmin etmək üçün fəal addımlar atacaq.

Venesuela Prezidenti ilə görüşdə Lavrov Rusiya Prezidenti Vladimir Putindən Maduroya salamlarını və xoş arzularını çatdırdı.

“Təşəkkür edirəm, hörmətli cənab Prezident. Əvvəlcə Prezident Putinin ən xoş arzularını çatdırıram. Keçən ilin oktyabr ayında keçirdiyiniz görüşü və əldə olunmuş böyük razılaşmaları səmimi xatırlayır ” dedi.

Babək Göyüş

KONKRET.az