Argentinada keçirilən prezident seçkilərində Mərkəzi Bankını partlatmağı, nazirlikləri dağıtmağı, BRİKS-ə qoşulmaqdan imtina etməyi vəd edən 53 yaşlı iqtisadçı Xavyer Miley qalib gəlib. Seçki marafonunda populist şüarlar səsləndirən Miley sosial şəbəkələrdə ölkədəki bütün nazirliklərin fəaliyyətini sərt tənqid edib. O, hətta bəzi nazirliklərin adları yazılan plakatı cıraraq zibil qutusuna atıb və hakimiyyətə gəldikdən sonra ciddi islahatlara başlayacağı mesajını verib.
Siyasətdə oğurluq bitdi!
Miley sosial media dövrünün həqiqi prezidentidir. O, əvvəlcə televiziyada, sonra isə sosial şəbəkələrdəki çoxsaylı videolarda görünməklə şöhrət qazanıb. Onun qeyri-ciddi debat tərzi və görünüşü tamaşaçıların diqqətini çəkib. Miley şəxsi həyatının xüsusiyyətlərini gizlətməyib. O, heç vaxt evlənməyib. Amma açıq münasibətləri müdafiə edib. Yeni prezident Argentina əsilli Papa Fransiski “oğlaq oğlu” və “yer üzündəki bütün zərərli məxluqların nümayəndəsi” adlandırıb.
Gözlənilməz qələbə
Oktyabrın əvvəlində heç kim Mileyin qələbəsinə inanmırdı. Rəy sorğuları onun təxminən 30 % səslə dəstəyini göstərdi. Oktyabrın 22-də keçirilən seçkilərin birinci turunda Mayli 30 % səs topladı və İqtisadiyyat naziri Sergio Massa ilə ikinci tura yüksəlib. İkinci turda isə Mayli 55% səslə qalib gəlib. Mütəxəssislər bu qələbənin köklərini Maylinin qətiyyətində görürlər. Argentinada inflyasiya 143 %-ə çatır, əhalinin 40 %-i yoxsulluq həddə yaşayır. Ölkə 2000-ci illərin əvvəlindən bəri iqtisadi böhrandan çıxmayıb. Bu müddət ərzində bir neçə dəfə defolt baş verib. Görünür, sadə insanların hörmətli siyasətçilərə inamı qalmayıb. O, Argentina Mərkəzi Bankını “dinamitlə partlatacağına” söz verib və ölkəsinin milli valyutası pesodan Amerika dollarına keçirməyə söz verib. O, həmçinin Argentinanın BRİKS-ə daxil olmasından imtina edəcəyini bildirib. Yeni prezident seçki kampaniyasında “kommunistlərlə məşğul olmaq istəmirik”, – deyib. Kommunistlər dedikdə o, təkcə Çini deyil, həm də sosialistlərin hakimiyyətdə olduğu qonşu Braziliyanı, hətta Rusiyanı da nəzərdə tutur.
Bütün dünyaya qarşı
Argentinanın indi həqiqətən BRİKS-ə qoşulmaqdan imtina etmə faktını Mileyin yoldaşlarından biri, ölkənin Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri vəzifəsinə namizəd Diana Mondino da təsdiqləyib. Lakin o, ifadəni bir az yumşaldıb: “Hazırda Argentina üçün nəyin faydalı olduğunu başa düşmürük. Əgər sonradan faydası olduğu üzə çıxarsa, biz bunu təhlil edəcəyik”.
Bu, Mileyin simasında Qərbin Cənubi Amerikada yeni müttəfiq qazanma anlamına gəlirmi?
Xavyeri Qərb mediasında “yeni Tramp” adlandırırlar və bu, demək olar ki, Qərb mediasına təhqirdir. Qərb jurnalistlərindən biri Mileyin qələbəsini belə ifadə edib: “Qlobal Qərb Mileyin qələbəsini qayınanası avtomobilində uçurumdan yıxılan adam kimi hiss edir”. İndi gəl bu qərbli jurnalistləri başa düş. Yeni seçilmiş prezident Xavyer Miley ABŞ-la maksimum əməkdaşlıq üçün BRİKS-ə qoşulmayacağını, əzab çəkən Argentina iqtisadiyyatını dollarlaşdıracağını vəd edir. Amma eyni zamanda onun vədləri Qərb iqtisadçılarının açıq narahatlığına səbəb olur. Onlar xüsusilə Dünya Bankına böyük kredit borcu olan Argentina Mərkəzi Bankın dağıdılmasının əleyhinədirlər. Mayli siyasi fiqur kimi Qərb analitiklərini cəlb etmir. Məsələn, o, abortun əleyhinədir. Qərb Mileyin Argentinanı yeni ifrat nöqtəyə gətirəcəyindən çəkinir. Onlar qorxurlar ki, bundan sonra Çin, Rusiya və BRİKS-ə dost olan qüvvələr hakimiyyətə qayıdacaq.
Ümumiyyətlə, Xavyerin uğur qazanacağına az adam inanır. İndi Argentina təkcə tanqo ölkəsi deyil, həm də üçrəqəmli inflyasiya ölkəsidir.
Vəli Həsənov,
KONKRET.az